Yeni Anayasaya doğru: ABD seçim sistemi ve hükümet modeli olarak başkanlık

 
Yeni Anayasaya doğru: ABD seçim sistemi ve hükümet modeli olarak başkanlık Yeni Anayasaya doğru: ABD seçim sistemi ve hükümet modeli olarak başkanlık

Öncelikle anayasa yapım sürecinin neden önemli olduğunu ifade edecek olursak, bu süreç ile millet ve elit gruplar arasında bir güven tesis edilmesi şarttır. Başkanlık sistemi, 1787’de Philadelphia’da toplanan Kurucu Meclisin, İngiliz meşruti monarşi sisteminden ilham alınarak cumhuriyete dönüştürülmüş halidir. . Ancak, aynı tehlike parlamenter sistemlerde de mevcuttur. Aksi takdirde, bu anayasada önceki anayasalar gibi (1876’dan beri) yine elitler eliyle hazırlanma talihsizliğine uğramaktan kurtulamayacaktır. Başkanlık sisteminde iktidarın kişiselleştirilerek tek adam yönetimi biçimine dönüşmesi tehlikesi olduğu da ortadadır. Cumhuriyet tarihinin kırılma ve restorasyon dönemlerinden birinin daha arifesinde bulunurken, neden ve nasıl bir anayasa bu ülkenin kırılganlıklarına ve dertlerine derman olabilir noktasında bu yazımızı kaleme almış bulunmaktayız (ilk olarak bu yazı 2020 Haziran’ında kaleme alınmıştır, önemine binaen gözden geçirilmiş hali olan bu metin ise 2023 Kasım’ında yapılmıştır).

Yeni Anayasaya doğru: ABD seçim sistemi ve hükümet modeli olarak başkanlık

Ancak, aynı tehlike parlamenter sistemlerde de mevcuttur. Başkanlık sistemi, 1787’de Philadelphia’da toplanan Kurucu Meclisin, İngiliz meşruti monarşi sisteminden ilham alınarak cumhuriyete dönüştürülmüş halidir. Cumhuriyet tarihinin kırılma ve restorasyon dönemlerinden birinin daha arifesinde bulunurken, neden ve nasıl bir anayasa bu ülkenin kırılganlıklarına ve dertlerine derman olabilir noktasında bu yazımızı kaleme almış bulunmaktayız (ilk olarak bu yazı 2020 Haziran’ında kaleme alınmıştır, önemine binaen gözden geçirilmiş hali olan bu metin ise 2023 Kasım’ında yapılmıştır). . Aksi takdirde, bu anayasada önceki anayasalar gibi (1876’dan beri) yine elitler eliyle hazırlanma talihsizliğine uğramaktan kurtulamayacaktır. Öncelikle anayasa yapım sürecinin neden önemli olduğunu ifade edecek olursak, bu süreç ile millet ve elit gruplar arasında bir güven tesis edilmesi şarttır. Başkanlık sisteminde iktidarın kişiselleştirilerek tek adam yönetimi biçimine dönüşmesi tehlikesi olduğu da ortadadır.